SỐ LƯỢT TRUY CẬP

2
3
2
6
4
9
8
0
Tin tức sự kiện 08 Tháng Chín 2010 3:50:00 CH

Vai trò của cơ quan thanh tra trong giải quyết khiếu nại hành chính

 

 
 
Khiếu nại, tố cáo nói chung và khiếu nại nói riêng là một trong những quyền cơ bản của công dân. Thực hiện quyền khiếu nại là một hình thức dân chủ trực tiếp để nhân dân tham gia hoạt động quản lý nhà nước, quản lý xã hội, giám sát hoạt động cuả các cơ quan nhà nước, công chức nhà nước. Giải quyết tốt khiếu nại hành chính nhằm phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, góp phần đấu tranh chống quan liêu, tham nhũng, tiêu cực trong các cơ quan nhà nước, ổn định tình hình chính trị - xã hội, thúc đẩy kinh tế phát triển. Giải quyết khiếu nại hành chính là trách nhiệm, nghĩa vụ của các cơ quan hành chính nhà nước, trước hết là của các cơ quan thanh tra nhà nước.
Chủ tịch Hồ Chí Minh lúc sinh thời đã đặc biệt quan tâm tới việc khiếu nại của nhân dân và Người căn dặn, nhắc nhở các cơ quan nhà nước phải nêu cao ý thức trách nhiệm trong việc giải quyết khiếu nại của nhân dân: “Đồng bào có oan ức mới có khiếu nại hoặc vì chưa hiểu chính sách của Đảng và Chính phủ mà khiếu nại. Ta phải giải quyết nhanh, tốt thì đông bào mới thấy rõ Đảng và Chính phủ quan tâm lo lắng đến quyền lợi của họ. Do đó mối quan hệ giữa nhân dân với Đảng, Chính phủ ngày càng được củng cố tốt hơn” (1).
 
Tinh thần, tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã được thể hiện sâu sắc trong các nghị quyết, văn kiện của Đảng, các văn bản pháp luật của Nhà nước. Điều 74 của Hiến pháp năm 1992 đã quy định: Công dân có quyền khiếu nại, quyền tố cáo với cơ quan nhà nước có thẩm quyền về những việc làm trái pháp luật của cơ quan nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội, đơn vị vũ trang nhân dân hoặc bất cứ cá nhân nào. Việc khiếu nại, tố cáo phải được cơ quan nhà nước xem xét, giải quyết trong thời hạn pháp luật quy định. Nghiêm cấm việc trả thù người khiếu nại, tố cáo hoặc lợi dụng quyền khiếu nại, tố cáo để vu khống, vu cáo, làm hại người khác. Mọi hành vi xâm hại lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tập thể và công dân phải được xử lý kịp thời nghiêm minh. Người bị thiệt hại có quyền được bồi thường về vật chất và phục hồi danh dự.
 
Nhìn lại lịch sử có thể thấy, các cơ quan thanh tra luôn đóng một vai trò rất quan trọng trong giải quyết khiếu nại, tố cáo nói chung, giải quyết khiếu nại hành chính nói riêng.
 
1. Vai trò của các cơ quan thanh tra nhà nước qua các thời kỳ
 
Ngay từ khi Cách mạng Tháng Tám thành công, nước Việt Nam dân chủ cộng hoà ra đời, khi hàng loạt vấn đề quan trọng đặt ra cho Nhà nước dân chủ non trẻ phải giải quyết nhằm củng cố, bảo vệ nền cộng hòa và lợi ích của người lao động thì ngày 23/11/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 64/SL thành lập Ban thanh tra đặc biệt - tổ chức tiền thân của ngành Thanh tra ngày nay để “giám sát tất cả các công việc và các nhân viên của Uỷ ban hành chính và các cơ quan Chính phủ” (Điều 1) và “Có toàn quyền nhận đơn khiếu nại của nhân dân” (Điều 2).
 
Ngày 19/12/1949, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh 138/SL thành lập “Ban thanh tra Chính phủ” thay cho Ban thanh tra đặc biệt trước đây, “Ban thanh tra Chính phủ có nhiệm vụ: xem xét sự thi hành chính sách, chủ trương của Chính phủ; thanh tra các uỷ viên Uỷ ban kháng chiến hành chính và viên chức về phương diện liêm khiết; thanh tra các sự khiếu nại của nhân dân (Điều 4).
 
Ngày 28/3/1956, Nhà nước ta ban hành Sắc lệnh 261/SL thành lập Ban thanh tra Trung ương của Chính phủ. Tiếp đó, ngày 26/12/1956, Thủ tướng Chính phủ đã ra quyết định thành lập cơ quan thanh tra ở các địa phương và các ngành, có nhiệm vụ thanh tra việc chấp hành đường lối, chính sách, mệnh lệnh của Chính phủ, việc thực hiện kế hoạch của Nhà nước và Uỷ ban hành chính các cấp, nhanh chóng xem xét, giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân.
 
Năm 1977, Chính phủ ra Nghị định ban hành Điều lệ về Tổ chức và hoạt động của Uỷ ban thanh tra của Chính phủ, xác định việc xây dựng hệ thống thanh tra cấp tỉnh, cấp huyện và tương đương. Trong đó quy định giải quyết khiếu nại, tố cáo là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của các cơ quan thanh tra. Uỷ ban thanh tra của Chính phủ có trách nhiệm hướng dẫn, đôn đốc và thanh tra trách nhiệm của thủ trưởng các ngành, các cấp trong công tác xét, giải quyết các đơn khiếu nại, tố cáo của công dân, đồng thời tự xem xét, giải quyết các đơn khiếu tố trong phạm vi trách nhiệm của Chính phủ.
 
Năm 1981, Hội đồng Nhà nước đã ban hành Pháp lệnh quy định về xét và giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân. Pháp lệnh này đã xác định rõ vai trò, trách nhiệm của thanh tra trong việc giúp thủ trưởng cơ quan cùng cấp trong giải quyết khiếu nại hành chính. Điều 19 Pháp lệnh quy định: “Chủ nhiệm Uỷ ban thanh tra của Chính phủ có trách nhiệm:
 
- Xem xét và trình Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng giải quyết các khiếu nại, tố cáo về việc làm trái chính sách, pháp luật của thủ trưởng các ngành trung ương hoặc của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và cấp trung ương.
 
- Xem xét và kiến nghị giải quyết lại hoặc trình Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng giải quyết các khiếu nại mà Bộ trưởng, Chủ nhiệm Uỷ ban nhà nước, Thủ trưởng cơ quan khác thuộc Hội đồng Bộ trưởng, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và cấp tương đương đã giải quyết nhưng có sai lầm.
 
- Chủ nhiệm Uỷ ban thanh tra các địa phương, Trưởng Ban thanh tra các ngành có trách nhiệm giúp Chủ tịch Uỷ ban nhân dân, thủ trưởng ngành, xét và giải quyết các khiếu nại thuộc thẩm quyền của thủ trưởng cùng cấp.
 
Như vậy, trong thời kỳ này, các cơ quan thanh tra chủ yếu đóng vai trò tham mưu cho các cấp chính quyền trong giải quyết khiếu nại hành chính, ngoài ra còn thực hiện nhiệm vụ theo dõi, đôn đốc các cấp, các ngành trong việc tiếp công dân, nhận các khiếu nại, tố cáo, giải quyết khiếu nại, tố cáo và thi hành quyết định giải quyết khiếu nại, tố cáo.
 
Để bảo đảm thực hiện tốt hơn quyền giải quyết khiếu nại, tố cáo, tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, năm 1991, Hội đồng Nhà nước đã ban hành Pháp lệnh Khiếu nại, tố cáo thay thế cho Pháp lệnh quy định việc xét và giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân. Pháp lệnh tiếp tục khẳng định và đề cao hơn nữa vai trò trách nhiệm của các cơ quan thanh tra trong công tác này. Với định hướng xây dựng thanh tra như cơ quan tài phán để độc lập trong việc giải quyết các khiếu nại hành chính, Pháp lệnh đã quy định thanh tra là một cấp giải quyết khiếu nại và có quyền kháng nghị đối với quyết định giải quyết khiếu nại của thanh tra cấp dưới khi phát hiện việc giải quyết có vi phạm pháp luật hoặc có tình tiết mới. Điều 11, Điều 13 quy định: Chánh thanh tra huyện, Chánh thanh tra tỉnh có trách nhiệm giải quyết khiếu nại mà Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp dưới hoặc thủ trưởng cơ quan chuyên môn đã giải quyết nhưng đương sự còn khiếu nại hoặc phát hiện có tình tiết mới hoặc việc giải quyết có dấu hiệu vi phạm pháp luật.
 
Điều 12, Điều 14, quy định: Chánh thanh tra sở, Chánh thanh tra Bộ có trách nhiệm giải quyết khiếu nại mà thủ trưởng cơ quan chuyên môn thuộc quyền quản lý trực tiếp của Giám đốc sở, hoặc của Bộ trưởng đã giải quyết nhưng đương sự còn khiếu nại hoặc phát hiện có tình tiết mới hoặc việc giải quyết có dấu hiệu vi phạm pháp luật.
 
Điều 17 quy định: Tổng Thanh tra nhà nước xem xét và ra quyết định về khiếu nại đối với quyết định của Bộ trưởng (quyết định giải quyết khiếu nại của Bộ trưởng), quyết định này là quyết định cuối cùng.
 
Về quyền kháng nghị, Điều 13, Điều 17 quy định: Chánh thanh tra tỉnh khi thấy cần thiết kháng nghị các quyết định giải quyết khiếu nại của Chánh thanh tra sở, Chánh thanh tra huyện; khi cần thiết Tổng Thanh tra nhà nước kháng nghị quyết định giải quyết khiếu nại của Chánh thanh tra tỉnh, Chánh thanh tra Bộ.
 
Có thể nói rằng, định hướng xây dựng thanh tra như cơ quan tài phán trong việc giải quyết khiếu nại hành chính và thanh tra có thẩm quyền kháng nghị đối với quyết định giải quyết khiếu nại của thanh tra cấp dưới là định hướng đúng. Song, do điều kiện chưa cho phép, khi mà công cuộc đổi mới bộ máy nhà nước, cải cách hành chính chưa được đẩy mạnh thì cơ chế tài phán hành chính nằm trong cơ quan hành chính là chưa chín muồi và quyền kháng nghị chưa có điều kiện thực hiện. Mặt khác, trao cho thanh tra quyền tài phán đối với các khiếu nại hành chính nhưng vị trí, quyền hạn lại chưa tương xứng nên thanh tra chưa thể hoàn thành được trọng trách này.
 
Từ những năm 90 đến nay, thực hiện công cuộc đổi mới mà trọng tâm là đổi mới kinh tế, đất nước ta đã thu được nhiều thành tựu quan trọng trên các lĩnh vực. Với việc phát triển nền kinh tế thị trường và mở rộng dân chủ xã hội chủ nghĩa, công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo cũng đòi hỏi phải được đổi mới mạnh mẽ hơn nữa. Vì vậy, để đáp ứng yêu cầu thực tiễn công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo và quản lý nhà nước, năm 1998, Quốc hội đã ban hành Luật Khiếu nại, tố cáo, điều chỉnh một cách toàn diện về khiếu nại, tố cáo và việc giải quyết khiếu nại, tố cáo. Sau đó, Luật Khiếu nại, tố cáo đã tiếp tục được sửa đổi, bổ sung trong các năm 2004, 2005 cho phù hợp hơn với thực tiễn giải quyết khiếu nại, tố cáo và quá trình hội nhập kinh tế quốc tế của đất nước.
 
Thẩm quyền của các cơ quan thanh tra được quy định theo từng cấp, trong đó thanh tra có trách nhiệm tham mưu cho thủ trưởng cơ quan cùng cấp giải quyết khiếu nại; trực tiếp giải quyết khiếu nại thuộc thẩm quyền; kiểm tra, thanh tra việc thực hiện các quy định pháp luật về khiếu nại của các cơ quan hành chính.
 
Theo các quy định của pháp luật hiện hành thì thẩm quyền và trách nhiệm của các cơ quan thanh tra trong giải quyết khiếu nại được thể hiện cơ bản trên các điểm sau:
 
- Tổng Thanh tra có thẩm quyền:
 
+ Giải quyết khiếu nại mà Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ đã giải quyết lần đầu nhưng còn có khiếu nại:
 
+ Giúp Thủ tướng Chính phủ theo dõi, kiểm tra, đôn đốc các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Uỷ ban nhân dân các cấp trong việc tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, thi hành quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực pháp luật.
 
Trường hợp phát hiện có hành vi vi phạm pháp luật gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức thì kiến nghị Thủ tướng Chính phủ hoặc kiến nghị người có thẩm quyền áp dụng biện pháp cần thiết để chấm dứt vi phạm, xem xét trách nhiệm, xử lý đối với người vi phạm (2).
 
- Chánh Thanh tra các cấp, các ngành có trách nhiệm xác minh, kết luận, kiến nghị việc giải quyết khiếu nại thuộc thẩm quyền giải quyết của thủ trưởng cơ quan quản lý cùng cấp (2). Như vậy, hiện nay về cơ bản thanh tra không còn là một cấp giải quyết khiếu nại (ngoại trừ Tổng thanh tra có thẩm quyền giải quyết các khiếu nại mà thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ đã giải quyết lần đầu nhưng có khiếu nại). Các cơ quan thanh tra chủ yếu chỉ làm nhiệm vụ xác minh, kết luận, kiến nghị việc giải quyết khiếu nại thuộc thẩm quyền giải quyết của thủ trưởng cơ quan quản lý cùng cấp và thanh tra, kiểm tra việc việc thực hiện pháp luật về khiếu nại (một trong những nội dung quan trọng trong quản lý nhà nước về công tác giải quyết khiếu nại). Nói cách khác, cơ quan thanh tra chính là cơ quan tham mưu cho Thủ trưởng cơ quan hành chính các cấp trong công tác giải quyết khiếu nại.
 
Tựu trung lại, vai trò của cơ quan thanh tra trong giải quyết khiếu nại là không giống nhau qua các thời kỳ lịch sử, nó được điều chỉnh phù hợp với tình hình thực tiễn khiếu nại và giải quyết khiếu nại, tổ chức bộ máy nhà nước nói chung, tổ chức và hoạt động của cơ quan thanh tra nói riêng và yêu cầu của công tác quản lý nhà nước trong từng giai đoạn. Đây cũng là một xu hướng tiếp diễn trong tương lai. Vì thế, vấn đề đặt ra đối với các cơ quan thanh tra không phải là được trao quyền đến đâu, mà chính là làm tròn trách nhiệm của mình trong công tác giải quyết khiếu nại.
 
2. Đánh giá về việc thực hiện vai trò của các cơ quan thanh tra nhà nước
 
- Tham mưu giúp thủ trưởng cơ quan cùng cấp giải quyết khiếu nại: Giải quyết khiếu nại luôn được xác định là nhiệm vụ trọng tâm của các cơ quan hành chính nhà nước. Tuy nhiên, để thực hiện nhiệm vụ này có nhiều cơ quan được giao trách nhiệm tham mưu cho các cơ quan hành chính, nhưng trong suốt thời gian qua các cơ quan thanh tra giữ vai trò trọng tâm và chủ yếu bởi thanh tra có vai trò vị trí, chức năng, nhiệm vụ quan trọng mà pháp luật trao cho.
 
Để tổ chức thực hiện trách nhiệm này, các cơ quan thanh tra hàng năm phải cử cán bộ hoặc thành lập các đoàn thanh tra để tiến hành thu thập, thẩm tra, xác minh chứng cứ, kết luận về nội dung khiếu nại, có kiến nghị để thủ trưởng cơ quan cùng cấp giải quyết chính xác, khách quan, kịp thời các khiếu nại. Thời gian qua, hầu hết các vụ việc giải quyết của thủ trưởng cơ quan cùng cấp đều được thực hiện trên cơ sở kiến nghị của thanh tra. Đối với các vụ việc phức tạp liên quan đến trách nhiệm của nhiều cơ quan thì thanh tra luôn được giao nhiệm vụ chủ trì, phối hợp với các cơ quan để tiến hành việc thu thập, thẩm tra, xác minh, kết luận, từ đó đưa ra kiến nghị xác đáng cho thủ trưởng ra quyết định giải quyết. Đối với những khiếu nại đặc biệt phức tạp, có đông người tham gia, trở thành điểm nóng hoặc khiếu nại gắn với tố cáo liên quan đến nhiều vấn đề, lĩnh vực, nhiều cấp, nhiều ngành thì Thanh tra Chính phủ, thanh tra các địa phương, bộ ngành giữ vai trò trọng tâm và chủ yếu trong việc tham mưu giúp các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương giải quyết, khắc phục hậu quả và kiểm tra, theo dõi việc thực hiện những quyết định, chủ trương, giải pháp giải quyết. Nhất là việc xử lý cán bộ, xử lý về kinh tế, khắc phục những sơ hở, yếu kém trong quản lý. Do tổ chức được nhiều hình thức đa dạng, linh hoạt trong công tác tham mưu, phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh thực tế mà các cơ quan thanh tra đã giúp cho cấp ủy, chính quyền các cấp tháo gỡ nhiều khó khăn, vướng mắc và giải quyết được nhiều vụ việc khiếu nại.
 
Qua theo dõi thực tiễn cho thấy, số các vụ việc mà các cơ quan thanh tra tham mưu cho các các cơ quan hành chính giải quyết hàng năm chiếm tỷ lệ cao, khoảng trên dưới 80%. Tại một số tỉnh, thành phố như Ninh Bình, Nghệ An, Kiên Giang, thành phố Hồ Chí Minh, tỷ lệ khoảng 85%.
 
Vai trò tham mưu của các cơ quan thanh tra trong giải quyết khiếu nại ngày càng được khẳng định và không thể thay thế. Vì vậy trong các văn bản pháp luật trước đây, hiện nay và sau này vẫn quy định về chức năng, nhiệm vụ này của các cơ quan thanh tra. Do đó, các cơ quan thanh tra cần có nhiều biện pháp tích cực đổi mới hoạt động thẩm tra, xác minh, kết luận và kiến nghị, giúp các cơ quan hành chính giải quyết tốt khiếu nại.
 
- Tổ chức tiếp công dân: Là cơ quan có vị trò, vai trò nhất định nên thanh tra các cấp không chỉ được giao giao nhiệm vụ tham mưu trong giải quyết khiếu nại mà còn có nhiệm vụ quan trọng trong tiếp dân và giúp thủ trưởng cùng cấp trong việc tiếp dân, nhận các khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh liên quan đến khiếu nại, tố cáo. Thực hiện nhiệm vụ được giao, các cơ quan thanh tra đã triển khai nhiều hoạt động để tổ chức tốt việc tiếp công dân, nhận các khiếu nại. Bố trí cán bộ có ý thức trách nhiệm làm công tác tiếp dân, có trụ sở khang trang lịch sự, tổ chức tiếp công dân thường xuyên, hướng dẫn, giải thích kịp thời cho công dân khi đến khiếu nại. Thường xuyên theo dõi, tổng hợp về tình hình tiếp dân, việc thực hiện nhiệm vụ tiếp dân của các cơ quan; kiểm tra thanh tra việc thực hiện các quy định pháp luật trong công tác tiếp dân. Thời gian qua, các cơ quan thanh tra đã làm tốt nhiệm vụ trực tiếp tiếp dân và tham mưu giúp thủ trưởng cùng cấp trong việc tiếp dân. Vì vậy, công tác này đã dần dần đi vào nề nếp và thu được những kết quả nhất định. Tuy nhiên, trong công tác tiếp dân cũng còn tồn tại những hạn chế, yếu kém nhất định. Để nâng cao hơn nữa hiệu quả của công tác tiếp dân, các cơ quan thanh tra cần tăng cường, đẩy mạnh, đầu tư nhiều hơn nữa cho công tác này và có chính sách đãi ngộ thích hợp đối với những cán bộ trực tiếp làm công tác tiếp dân.
 
- Thực hiện quản lý nhà nước về công tác giải quyết khiếu nại hành chính: Theo quy định hiện hành, Thanh tra Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về công tác giải quyết khiếu nại trong phạm vi thẩm quyền của Chính phủ. Thanh tra các cấp giúp thủ trưởng cơ quan cùng cấp quản lý công tác giải quyết khiếu nại theo quy định của pháp luật. Quản lý nhà nước về công tác giải quyết khiếu nại có tác động trực tiếp đến công tác giải quyết khiếu nại, nó xuất phát từ đòi hỏi khách quan của công tác quản lý toàn diện đối với hoạt động xã hội. Nội dung quản lý nhà nước về về công tác này bao gồm nhiều hoạt động như: soạn thảo trình các cơ quan có thẩm quyền ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền các văn bản pháp luật; phổ biến tuyên truyền các văn bản pháp luật về khiếu nại; thanh tra, kiểm tra các cấp các ngành trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về khiếu nại; bồi dưỡng, đào tạo cán bộ làm công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại; tổng hợp tình hình về công tác giải quyết khiếu nại…
 
- Thanh tra, kiểm tra trách nhiệm việc thực hiện các quy định pháp luật về khiếu nại: Theo quy định của pháp luật, các cơ quan thanh tra nhà nước có trách nhiệm kiểm tra, thanh tra thủ trưởng các cấp, các ngành trong việc thực hiện các quy định pháp luật về khiếu nại. Thông qua hoạt động này, các cơ quan thanh tra nắm được việc chấp hành các quy định pháp luật trong tiếp dân, giải quyết khiếu nại, thi hành quyết định giải quyết khiếu nại, kịp thời phát hiện những sơ hở, yếu kém, từ đó có giải pháp xử lý tích cực, hiệu quả, góp phần nâng cao ý thức trách nhiệm và hiệu quả công tác giải quyết khiếu nại của các cấp, các ngành.
 
Hàng năm, các cơ quan thanh tra tiến hành hàng nghìn cuộc thanh tra, kiểm tra trách nhiệm và đã phát hiện nhiều sai phạm của các cơ quan như tổ chức tiếp công dân không thường xuyên, không theo đúng thời gian, trình tự quy định. Trong giải quyết chưa chấp hành đúng trình tự, thủ tục quy định, còn để tồn đọng nhiều vụ việc, giải quyết dây dưa, kéo dài, các vụ việc phức tạp chưa giải quyết kịp thời từ cơ sở nên đã vượt cấp. Việc tổ chức thi hành quyết định giải quyết chưa kịp thời, thiếu kiên quyết, còn hiện tượng bao che, dung túng khi xử lý cán bộ có sai phạm. Thanh tra Chính phủ còn phát hiện nhiều vụ việc đã được xem xét, giải quyết nhưng chưa đúng các quy định pháp luật, chưa phù hợp với thực tiễn, thậm chí có cả quyết định giải quyết cuối cùng, từ đó có kiến nghị với cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết lại, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân. Thông qua hoạt động này, kịp thời tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành các văn bản để chỉ đạo và hướng dẫn các bộ, ngành, địa phương chấn chỉnh, khắc phục những sai phạm, thiếu sót và có các biện pháp nâng cao hiệu quả công tác giải quyết khiếu nại.
 
Trong thời gian tới, các cơ quan thanh tra cần tập trung và đổi mới nhiều hơn đối với việc kiểm tra, thanh tra trách nhiệm của các cấp, các ngành, không làm thay các cơ quan trong việc giải quyết, không sa vào việc giải quyết vụ việc mà vụ việc đó thuộc trách nhiệm của các cơ quan cấp dưới. Từ đó, tạo ra bước chuyển biến tích cực trong công tác giải quyết khiếu nại.
 
3. Cơ quan thanh tra nhà nước trước các yêu cầu mới
 
Như vậy, là cơ quan có vị trí, với những nhiệm vụ, quyền hạn nhất định do pháp luật trao cho, các cơ quan thanh tra nhà nước có vai trò rất quan trọng trong công tác giải quyết khiếu nại hành chính. Thời gian qua, bằng những hoạt động cụ thể, thiết thực các cơ quan thanh tra đã làm tốt chức năng tham mưu, giúp thủ trưởng cùng cấp trong việc giải quyết khiếu nại hành chính; tổ chức tốt việc tiếp dân và giúp thủ trưởng cùng cấp trong viêc tiếp dân, trong việc thanh tra, kiểm tra trách nhiệm của cơ quan thực hiện các quy định pháp luật về khiếu nại và thực hiện tốt các hoạt động khác trong nội dung quản lý nhà nước về công tác giải quyết khiếu nại.
 
Hiện nay, ngoài việc tiếp tục khắc phục những hạn chế, bất cập, nâng cao hiệu quả công tác thẩm tra, xác minh, kết luận, kiến nghị việc giải quyết khiếu nại và thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các quy định của pháp luật về khiếu nại, tố cáo nói chung, về khiếu nại hành chính nói riêng, các cơ quan thanh tra cũng cần chú ý đến việc xây dựng các tiền đề, điều kiện cần thiết cho việc đáp ứng các yêu cầu, nhiệm vụ mới trong công tác giải quyết khiếu nại hành chính.
 
Theo chương trình xây dựng pháp luật, tại Kỳ họp thứ năm, Quốc hội khóa XII sẽ thông qua Luật về trách nhiệm bồi thường của Nhà nước. Đây là một đạo luật quan trọng, điều chỉnh nhiều vấn đề lớn, phức tạp có liên quan đến trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, như: trách nhiệm bồi thường của Nhà nước đối với cá nhân, tổ chức bị thiệt hại do người thi hành công vụ gây ra trong hoạt động quản lý hành chính, tố tụng, thi hành án; thủ tục giải quyết bồi thường thiệt hại; quyền, nghĩa vụ của các cá nhân, tổ chức bị thiệt hại; kinh phí bồi thường và trách nhiệm hoàn trả của người thi hành công vụ đã gây ra thiệt hại... Luật cũng sẽ quy định rõ việc giải quyết yêu cầu bồi thường trong quá trình giải quyết khiếu nại hành chính. Với những quy định mới của Luật về trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, yêu cầu đặt ra đối với các cơ quan thanh tra không chỉ là quán triệt sâu sắc nội dung của Luật, mà quan trọng hơn là phải trang bị tốt những kiến thức mới về lĩnh vực này cho đội ngũ cán bộ, công chức thanh tra để hoàn thành tốt vai trò của thanh tra trong giải quyết khiếu nại hành chính.
 
Hiện nay, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ và Ban Bí thư Trung ương Đảng, Thanh tra Chính phủ và các cơ quan hữu quan đang khẩn trương nghiên cứu, xây dựng Đề án tài phán hành chính, trong đó có việc xây dựng mô hình thí điểm cơ quan tài phán hành chính trong lĩnh vực đất đai. Xung quanh việc xây dựng mô hình thí điểm này, hiện đang có nhiều ý kiến khác nhau. Có quan điểm cho rằng, trong quá trình xây dựng cơ quan tài phán hành chính nói chung, cần thí điểm thành lập cơ quan tài phán hành chính về đất đai với đầy đủ đặc trưng vốn có của tài phán hành chính để trên cơ sở đó tổng kết, triển khai thực hiện mô hình chung. Những quan điểm khác lại cho rằng, trong tình hình hiện nay, nên giao cho các cơ quan thanh tra mà cụ thể là Thanh tra Chính phủ và Thanh tra một số tỉnh, thành thực hiện chức năng tài phán hành chính về đất đai, coi đó là bước đi quá độ tới giai đoạn thành lập cơ quan tài phán hành chính. Dù thực hiện theo phương án nào, thì có một điều chắc chắn rằng, các cơ quan thanh tra cũng sẽ đóng một vai trò nhất định, nhất là trong việc chuẩn bị về mặt con người và kinh nghiệm cho việc tổ chức thí điểm. Vì thế, các cơ quan thanh tra, ngay từ bây giờ cần quan tâm hơn tới việc đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng, nghiệp vụ chuyên môn cho đội ngũ cán bộ làm công tác giải quyết khiếu nại để vừa góp phần nâng cao hiệu quả mặt công tác này trong giai đoạn hiện nay, vừa có điều kiện đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ mới theo định hướng xây dựng cơ quan tài phán hành chính ở nước ta.
 
(1) Xem: Bài phát biểu của Hồ Chủ tịch tại Hội nghị thanh tra toàn miền Bắc ngày 5/3/1960.
(2) Điều 26, Luật Khiếu nại, tố cáo (đã được sửa đổi, bổ sung theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Khiếu nại, tố cáo, ngày 29/11/2005).
(3) Điều 27, Luật Khiếu nại, tố cáo (đã được sửa đổi, bổ sung theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Khiếu nại, tố cáo, ngày 15/6/2004).
Ths. Nguyễn Văn Kim – Phó Cục trưởng, Thanh tra Chính phủ
Nguồn nclp.org.vn

 


Số lượt người xem: 12467    

TIN MỚI HƠN

TIN ĐÃ ĐƯA

Tìm kiếm