Trong 2 ngày ( 4, 5/4/2011), tại TP.Hồ Chí Minh, Thanh tra Chính phủ tổ chức Hội nghị quán triệt tập huấn Luật Thanh tra năm 2010 và góp ý kiến vào Dự thảo các Nghị định hướng dẫn thi thành, tới dự có lãnh đạo Vụ Pháp chế, Cục giải quyết khiếu nại tố cáo và thanh tra khu vực III- Thanh tra Chính phủ, Thanh tra các tỉnh, thành phố khu vực phía Nam. Phó Tổng Thanh tra Trần Đức Lượng tới dự và phát biểu nhấn mạnh nội dung cơ bản của Luật Thanh tra , đó là: Nêu rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, phạm vi, phương thức hoạt động thanh tra và sự phối hợp của các cơ quan thanh tra, khắc phục tình trạng chồng chéo, trùng lắp trong hoạt động thanh tra. Luật Thanh tra sửa đổi quán triệt và cụ thể hóa đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác thanh tra đồng thời đảm bảo sự phối hợp có hiệu quả giữa các công cụ giám sát, thanh tra, kiểm tra của bộ máy Nhà nước, của hộ thống chính trị đối với hoạt động của các cơ quan, tổ chức, cá nhân. Luật Thanh tra năm 2010 dựa trên cơ sở tổng kết thực tiễn Luật Thanh tra năm 2004 đồng thời tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm của các nước về công tác thanh tra.
Luật Thanh tra năm 2010 gồm 7 chương 78 điều, so với Luật Thanh tra năm 2004 tăng 2 chương 9 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2011, có một số điểm mới rất đáng chú ý là: Về tổ chức, Luật Thanh tra năm 2010 xác định rõ địa vị pháp lý, vai trò, tính độc lập và tự chịu trách nhiệm các quyết định, kết luận, kiến nghị trong quá trình hoạt động của các cơ quan thanh tra, bổ sung những quy định mới nhằm bảo đảm cho Thanh tra Chính phủ thực hiện tốt vai trò của cơ quan ngang Bộ, giúp Chính phủ quản lý Nhà nước về công tác thanh tra.
Về hoạt động thanh tra, Luật Thanh tra sửa đổi tiếp tục khẳng định hoạt động thanh tra, có thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành, một số cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành là Tổng cục, Cục thuộc Bộ, Chi cục thuộc Sở, không thành lập cơ quan thanh tra chuyên trách mà hoạt động thanh tra chuyên ngành sẽ do chính cơ quan quản lý ( Tổng cục, Cục thuộc Bô, Chi cục thuộc Sở ) thành lập. Đây là nội dung phản ánh sự đổi mới về tổ chức và hoạt động thanh tra chuyên ngành.
Luật Thanh tra năm 2010 còn bổ sung các quy định về công khai kế hoạch thanh tra, kết luận thanh tra để tăng cường tính minh bạch trong hoạt động thanh tra, tạo điều kiện cho việc kiểm tra, giám sát của các cơ quan nhà nước, các tổ chức xã hội và nhân dân, tăng cường kỷ cương trong việc thực hiện kết luận thanh tra đồng thời đảm bảo phù hợp với quy định của Luật phòng, chống tham nhũng.
Một điểm mới trong Luật Thanh tra năm 2010 là thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước chỉ ra quyết định thanh tra đối với những vụ việc phức tạp, liên quan đến nhiều ngành, nhiều cấp, còn lại các quyết định thanh tra chủ yếu do thủ trưởng cơ quan thanh tra ban hành. Như vậy, Luật Thanh tra sửa đổi đề cao và tăng cường tính tích cực, chủ động theo chức năng của các cơ quan thanh tra nhà nước.
Các đại biểu đã thảo luận, đóng góp nhiều ý kiến vào Dự thảo các Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Thanh tra , về thanh tra chuyên ngành, chế độ, chính sách đối với cán bộ thanh tra chuyên ngành, cơ cấu tổ chức nhân sự, các phòng nghiệp vụ của Thanh tra các tỉnh, thành phố, các quận, huyện… để có sự thống nhất trong toàn ngành. Công tác thanh tra lại, thanh tra đột xuất, ủy quyền trong công tác thanh tra tại các đơn vị, doanh nghiệp Trung ương đóng trên địa bàn, biện pháp chế tài đối với các đơn vị, cá nhân không thực hiện kết luận, kiến nghị của thanh tra…
Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Phó Tổng Thanh tra Trần Đức Lượng đánh giá cao ý kiến của đại biểu là lãnh đạo thanh tra các địa phương, vì các đại điểu là người trực tiếp chỉ đạo triển khai thực hiện Luật Thanh tra. Phó Tổng Thanh tra cũng giải đáp một số thắc mắc phát sinh trong quá trình hội thảo và nhấn mạnh: Luật Thanh tra hợp với quy luật phát triển của cơ chế thị trường …Các ý kiến sẽ được Ban soạn thảo tiếp thu, chỉnh lý trong Dự thảo Nghị định để trình Chính phủ vào tháng 5/2011.
Minh Tâm