Ngày 3/10/2012, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng ký ban hành Nghị định số 75/2012/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Khiếu nại (KN). Nghị định gồm 6 chương 35 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 20/12/2012 và thay thế các quy định về KN, giải quyết KN và tiếp công dân theo Nghị định 136/2006/NĐ-CP ngày 14/11/2006.
Cử người trình bày khiếu nại.
Điều 5 Nghị định 75/2012/NĐ- CP quy định khi nhiều người cùng KN về một nội dung thì phải cử người đại diện để trình bày nội dung KN. Người đại diện phải là người KN. Việc cử đại diện được thực hiện như sau: Trường hợp có từ 5- 10 người KN thì cử 1 hoặc 2 người đại diện, nếu có từ 10 người KN trở lên thì có thể cử thêm người đại diện nhưng không quá 5 người. Việc cử người đại diện để trình bày KN phải được thể hiện bằng văn bản; người đại diện phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính hợp pháp của việc đại diện và văn bản cử đại diện.
Nghị định cũng quy định trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc phối hợp xử lý trường hợp nhiều người cùng KN về 1 nội dung ở xã, phường, thị trấn (gọi chung là cấp xã), theo đó: Khi phát sinh nhiều người cùng KN về một nội dung ở xã, phường, thị trấn, Chủ tịch UBND cấp xã có trách nhiệm phân công cán bộ tiếp đại diện của những người KN để nghe trình bày nội dung KN. Trường hợp phức tạp, Chủ tịch UBND cấp xã chủ trì, phối hợp với Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị- xã hội có liên quan tiếp, nghe đại diện của người KN trình bày nội dung KN. Chủ tịch UBND cấp xã có trách nhiệm chỉ đạo Công an cấp xã giữ gìn trật tự công cộng nơi có người KN tập trung; thuyết phục, hướng dẫn người KN thực hiện việc KN đúng quy định pháp luật.
Chủ tịch UBND cấp xã thụ lý để giải quyết theo quy định pháp luật KN thuộc thẩm quyền, nếu KN không thuộc thẩm quyền thì hướng dẫn công dân đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết.
Công khai kết quả giải quyết KN.
Tại điều 12 của Nghị định nêu rõ: trong thời hạn 15 ngày, kể từ khi có quyết định giải quyết KN, người có thẩm quyền giải quyết KN lần 2 có trách nhiệm công khai quyết định giải quyết KN theo một trong các hình thức sau: Công bố tại cuộc họp cơ quan, tổ chức nơi người bị KN công tác; Niêm yết tại trụ sở làm việc hoặc nơi tiếp công dân của cơ quan, tổ chức đã giải quyết KN; Thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng.
Trường hợp công bố tại cuộc họp thì thành phần tham dự cuộc họp phải bao gồm: Người ra quyết định giải quyết KN, người KN hoặc đại diện, người bị KN và cơ quan, tổ chức có người có liên quan. Trước khi tiến hành cuộc họp công khai, người có thẩm quyền giải quyết KN phải có văn bản thông báo với cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan biết, thời gian thông báo phải trước 3 ngày làm việc.
Việc thông báo quyết định giải quyết KN trên các phương tiện thông tin đại chúng được thực hiện trên báo nói, báo hình, báo viết, báo điện tử. Người có thẩm quyền giải quyết KN có trách nhiệm chọn 1 trong các phương tiện thông tin đại chúng thực hiện việc thông báo. Trường hợp cơ quan của người có thẩm quyền giải quyết KN có Cổng thông tin điện tử hoặc Trang thông tin điện tử, phải công khai trên Cổng thông tin điện tử hoặc Trang thông tin điện tử. Số lần thông báo trên báo nói ít nhất 2 lần phát sóng, trên báo hình ít nhất 2 lần phát sóng, trên báo viết ít nhất 2 số báo phát hành. Thời gian đăng tải trên báo điện tử, trên Cổng thông tin điện tử hoặc trên Trang thông tin điện tử ít nhất là 15 ngày, kể từ ngày đăng thông báo. Trường hợp niêm yết tại trụ sở làm việc hoặc nơi tiếp công dân của cơ quan, tổ chức đã giải quyết KN, thời gian niêm yết quyết định giải quyết KN ít nhất là 15 ngày, kể từ ngày niêm yết.
Xem xét lại việc giải quyết KN có vi phạm pháp luật.
Khi phát hiện việc giải quyết KN vi phạm pháp luật gây thiệt hại đến lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức hoặc có tình tiết mới làm thay đổi nội dung vụ việc KN, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu người có thẩm quyền giải quyết lại vụ việc KN hoặc giao Thanh tra Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, kiểm tra, xem xét lại vụ việc, báo cáo Thủ tướng Chình phủ chỉ đạo giải quyết.
Thanh tra Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, có quyền kiến nghị người có thẩm quyền giải quyết lại vụ việc KN hoặc báo cáo Thủ tướng Chính phủ, nếu phát hiện việc giải quyết KN vi phạm pháp luật, gây thiệt hại đến lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức hoặc có tình tiết mới làm thay đổi nội dung vụ việc KN.
Sau khi kiểm tra xem xét lại vụ việc KN, trường hợp Thủ tướng Chính phủ kết luận là đúng pháp luật, người ra quyết định giải quyết KN tổ chức thi hành quyết định giải quyết KN và thông báo công khai chấm dứt việc xem xét, giải quyết vụ KN. Trường hợp Thủ tướng Chính phủ kết luận việc giải quyết KN sai một phần hoặc sai toàn bộ, người ra quyết định giải quyết KN lại vụ việc, sửa sai, khôi phục quyền và lợi ích hợp pháp của người KN và thông báo công khai việc giải quyết lại vụ việc KN.
Người giải quyết KN, người KN, người bị KN, người có quyền, nghĩa vụ liên quan, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan, có trách nhiệm thực hiện chỉ đạo, kết luận của Thủ tướng Chính phủ, kiến nghị của Thanh tra Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ về việc giải quyết KN.
Ảnh- Lớp bồi dưỡng kỹ năng giải quyết KNTC của Thanh tra thành phố.
Ngô Quang Tâm